De beoordeling van de arbeidsverhouding tussen een zzp’er en een opdrachtgever is nog steeds een moeilijk punt waar veel onzekerheden spelen.

Elke arbeidsrelatie moet op dit moment worden beoordeeld op basis van alle omstandigheden van het geval. Als de Belastingdienst oordeelt dat er sprake is van een arbeidsovereenkomst in plaats van een overeenkomst van opdracht, dan kan dit vanaf 1 januari 2025 grote financiële gevolgen hebben. Zowel de opdrachtgever als de zzp’ers lopen hier risico’s.

Per 1 januari 2025 eindigt namelijk het handhavingsmoratorium van de Belastingdienst. Het handhavingsmoratorium (sinds november 2016) houdt in dat de Belastingdienst aanwijzingen geeft als er volgens hen sprake is van een (fictieve) arbeidsovereenkomst, maar alleen naheft en eventueel boetes oplegt in gevallen van kwaadwillendheid.

Met het opheffen van het handhavingsmoratorium zal de Belastingdienst bij een onjuiste kwalificatie van een arbeidsrelatie zich niet meer beperken tot het geven van een aanwijzing. De Belastingdienst kan vanaf die datum in alle gevallen weer correctieverplichtingen, naheffingsaanslagen en eventueel boetes opleggen.

Er is op dit moment ook nieuwe wetgeving in voorbereiding, de Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (VBAR). Het wetsvoorstel is naar de Raad van State gestuurd voor advies en beoogt meer structuur en duidelijkheid in de beoordeling van arbeidsrelaties te realiseren. Het is de bedoeling dat deze wet in 2026 in werking treedt.

De Belastingdienst dient bij de beoordeling van de arbeidsverhouding tot de inwerkingtreding van de VBAR, het beoordelingskader te volgen dat door de Hoge Raad is aangelegd in de zaak van Deliveroo.

Of een overeenkomst moet worden aangemerkt als arbeidsovereenkomst, hangt volgens de Hoge Raad af van alle omstandigheden van het geval, in onderling verband bezien. Van belang kunnen onder andere zijn:

• de aard en duur van de werkzaamheden
• de wijze waarop de werkzaamheden en de werktijden worden bepaald
• de inbedding van het werk en de zzp’er in de organisatie en bedrijfsvoering
• de verplichting om het werk al dan niet persoonlijk uit te voeren
• de wijze waarop de overeenkomst tot stand is gekomen
• de wijze waarop de beloning wordt bepaald en uitgekeerd
• de hoogte van deze beloningen, en
• de vraag of de zzp’er daarbij commercieel risico loopt

Ook kan van belang zijn of de zzp’er zich in het economisch verkeer als ondernemer gedraagt, bijvoorbeeld:

• bij het verwerven van een reputatie
• bij acquisitie
• wat betreft fiscale behandeling
• en gelet op het aantal opdrachtgevers voor wie hij/zij werkt of heeft gewerkt en de duur waarvoor hij/zij zich doorgaans aan een bepaalde opdrachtgever verbindt

Om vanaf 2025 naheffingsaanslagen en eventuele boetes te voorkomen, is het vooral voor de opdrachtgever belangrijk om de arbeidsrelaties binnen de onderneming te inventariseren. Daarbij zijn deze zaken belangrijk:

• Breng de afspraken met zzp’ers en alle feiten en omstandigheden in kaart
• Beoordeel aan de hand van het kader uit het Deliveroo arrest of er sprake is van een arbeidsovereenkomst
• Ga na of je de afspraken en werkwijze zo kan aanpassen dat er geen sprake (meer) is van een arbeidsovereenkomst. Hierbij is het belangrijk om gebruik te maken van een overeenkomsten van opdracht naar een model van de Belastingdienst
• Lukt het niet om de afspraken en werkwijze anders vorm te geven, overweeg dan om de zzp’er in dienst te nemen

Voor de zzp’er is het vooral belangrijk dat hij of zij blijft voldoen aan de criteria voor het zijn van een zelfstandig ondernemer. De belangrijkste criteria zijn dat de zzp’er ondernemersrisico loopt en dat hij de werkzaamheden zelfstandig verricht. Verder weegt mee dat de zzp’er investeringen doet en dat er meerdere opdrachtgevers zijn.